انواع مختلفی از فرمت های فایل گرافیکی وجود دارد. هر نوع داده گرافیکی را به روشی متفاوت ذخیره می کند. قالب های رستر ، وکتور تقریباً متداول ترین قالب ها هستند که هر کدام فرمت های مخصوص به خودش را دارد و هر کدام مشخصه های مربوط به خود را دارد و برای هدفی مشخص شده کاربرد دارد که در این مطلب بررسی خواهیم کرد.

طراحان گرافیک با انواع گسترده ای از تصاویر و فایل ها با فرمت ها و ویژگی های گوناگون سر و کار دارند. همین موضوع باعث شده است هنگام انتخاب فرمت مورد نظر برای طرح و ارسال آن برای مشتری، همواره مشکلات یا بهتر بگوییم، پرسش هایی پیش روی طراحان قرار بگیرد. اینکه چه نرم افزاری برای طراحی انتخاب شود و فایل طراحی با چه فرمتی ارائه شود و در چه دستگاه هایی قرار است سازگاری داشته باشد، تعدادی از این پرسش ها هستند.

 

عموما تصاویر گرافیکی یا رستر هستند یا وکتور

 

تصاویر رستر چیست ؟

تصاویر رستر (Raster) از مجموعه‌ای پیکسل یا بلو‌ک‌های جداگانه ساخته شده‌اند تا تصویری را شکل بدهند. JPEG، GIF و PNG همگی تصاویر رستر هستند. هر عکسی که به شکل آنلاین یا چاپی پیدا می‌کنید یک تصویر رستر است. پیکسل‌ها براساس رزولوشنی که دارند (بالا یا پایین) نسبت‌های تعریف‌شده‌ای دارند. وقتی پیکسل‌ها کشیده می‌شوند تا فضایی را پر کنند که بزرگ‌تر از اندازه‌ی اصلی‌شان است، از شکل می‌افتند و تصویری تار و ناواضح نشان می‌دهند. برای حفظ کیفیت پیکسل، نمی‌توانید بدون تغییر رزولوشن تصاویر رستر، سایز جدیدی برای‌شان تعریف کنید. در نتیجه، مهم است که فایل‌های رستر را دقیقا با ابعاد مورد نیاز برای کارتان ذخیره کنید. در واقع تصاویر رستر تصاویری هستند که وقتی ما بر وری تصویر زوم میکنیم تصویر تار میشود و بصورت پیکسلی نمایش میدهد.

 

تصاویر وکتور چیست ؟

تصاویر وکتور (Vector) انعطاف‌پذیرتر هستند. آنها به جای پیکسل، با استفاده از فرمول‌های نسبی ساخته شده‌اند. تصاویر برداری تصاویری هستند که شما هر چه تصاویر را بزرگ کنید تصاویر پیکسل پیکسل نمیشوند چون با هر بزرگنمایی، تصاویر با کمک اطلاعات ریاضی باز سازی میشوند، و اگر محدودیت مانیتورها اجازه میداد این تصاویر تا بینهایت قابل بزرگنمایی بودند، چون اصلا به پیکسلها وابسته نیستند.

فرمت‌های رایج DXF | CDR | DWG | AI و … هستند.معمولا گرافیک لوگو و برند شما باید در قالب یک وکتور ساخته شود.

 

 

فرمت های تصاویر رستر 

فرمت های که مختص تصاویر رستر هستند معمولا با نرم افزارهایی مانند فتوشاپ قابل اجرا و کار بر روی آنها انجام میشود که در زیر به فرمت های تصاویر رستر اشاره خواهیم کرد:

 

فرمت jpg :

تصاویر JPEG جز محبوبترین و شاید فراوان‌ترین فایل‌هایی باشند که در وب به آنها برمی‌خورید و به احتمال زیاد تصویر سربرگ شرکت‌تان در Microsoft Word هم همین قالب است. از فرمت های jpg می‌توانید از آن برای پروژه‌های داخل وب، در اسناد Microsoft Office، شبکه های اجتماعی یا برای کارهای چاپی .

 

 

فرمت png :

تصاویر PNG تصاویری با کیفینت بالا و بدون پس زمینه را در اختیاز شما قرار میدهد و برای استفاده مثل صفحات وب نسبتا مناسب هستند، اما برای چاپ مناسب نیستند. فرمت های  PNG را می‌توانید ویرایش کنید بدون اینکه کیفیتش کم شود.دلیل اینکه PNG در اکثر پروژه‌های وب استفاده می‌شود این است که می‌توانید تصویرتان را با رنگ‌های بیشتری در یک پس‌زمینه‌ی شفاف و بی‌رنگ ذخیره کنید. به این شکل، تصویر مشخص‌تر و کیفیتش برای وب مناسب‌تر است اما حجمش نسبت به تصاویر jpg بالاتر است.

 

فرمت gif :

فرمت Gif که عموماً به‌عنوان یک فرمت فایل‌های متحرک می‌شناسند و از آن استفاده می‌کنند این در حالی است که این فرمت گرافیکی کاربردهای دیگری نیز دارد که امکان ذخیره‌سازی تصاویر را نیز داراست. فرمت Gif به دلیل استفاده از محدوده رنگی خاص امکان ذخیره‌سازی تصاویر با بالاترین کیفیت رنگ‌ها را نخواهد داشت.GIFها حداکثر ۲۵۶ رنگ در فضای رنگی RGB شکل گرفته‌اند. به دلیل تعداد محدود رنگ‌ها، سایز فایل به شدت کاهش یافته است.مهم‌ترین کاربرد این فرمت گرافیکی در تصاویر متحرک و انیمیشن‌ها می‌باشد که تمامی تصاویر متحرکی         در فضای وب موجود می‌باشند.

 

فرمت tif :

TIF یک فایل رستر بزرگ است که کیفیتش را از دست نمی‌دهد؛ این قالب معمولا هنگام ذخیره‌ی عکس‌ها برای چاپ استفاده می‌شود به همین دلیل حجم فایل‌های موردنظر در این فرمت بالا می‌باشد که برای انتقال تصاویر نامناسب بوده اما برای ویرایش و ادیت بر روی تصاویر فرمت مناسبی می‌باشد این فرمت گرافیکی در تصویر وب‌سایت‌های نیز مورداستفاده قرار نمی‌گیرد که به دلیل حجم بالای تصاویر که در موضوعات دیر        لودشدن تصاویر ، سرعت وب‌سایت را بالا می‌برد و همچنین این نوع فرمت در وب‌سایت‌ها به‌عنوان فایل تصویر شناخته و پشتیبانی نمی‌شود. از      تفاوت‌های مهمی که فرمت گرافیکی Tiff با Jpeg دارد ، پشتیبانی فرمت JPEG از تصاویر ۸ بیتی می‌باشد که بر پایه RGB است درحالی‌که              فرمتTIFF از تصاویر ۱۶ بیتی پشتیبانی می‌کند و بر پایه حالت رنگی CMYK می‌باشد.

 

فرمت PSD :

PSD فایلی است که در ادوبی فتوشاب ساخته و ذخیره می‌شود. این نوع فایل دارای لایه هایی است که امکان ویرایش دقیق‌تر و گسترده‌تر را برای طراحان ایجاد می‌کند.در نرم‌افزارهای رایج نمایش تصاویر قابل‌اجرا نیست به همین دلیل امکان استفاده در محیط‌های وب وجود ندارد و از این نوع فرمت برای پروسه طراحی استفاده می‌شود و به همین منظور حجم این نوع فایل‌ها نیز زیاد می‌باشد. فایل‌های PSD این است که فتوشاپ با     تصاویر رستر کار می‌کند که در مقابل تصاویر وکتور قرار دارند.

 

فرمت pdf :

PDF مخفف عبارت Portable Document Format به معنای “ساختار سند قابل حمل” بوده و فایلی است که می‌تواند شامل تصویر، متن و نوشته، فونت و استایل مشخص و … باشد و بدون هیچ وابستگی‌ای به سخت افزار، نرم افزار باز کننده و سیستم عامل، بدون کوچکترین تغییری در ساختارش، نشان داده شود. اگر یک طراح، لوگوی وکتور شما را در قالب PDF ذخیره کند، در اینصورت می‌توانید آن را بدون نیاز به هیچ             نرم‌افزار ویرایشگر طراحی ببینید و طراح می‌تواند با استفاده از این فایل دستکاری‌های بیشتری انجام دهد. این قالب از هر نظر بهترین ابزار جهانی      برای به اشتراک گذاشتن آثار گرافیکی است.

 

 

فرمت های تصاویر وکتور

فرمت های که مختص تصاویر وکتور هستند معمولا با نرم افزارهایی مانند ایلستریتور ، کورل و…  قابل اجرا و کار بر روی آنها انجام میشود که در زیر به فرمت های تصاویر وکتور اشاره خواهیم کرد:

 

فرمت ai :

فرمت AI  جزو یکی دیگر از فرمت‌های گرافیکی محبوب برای تصاویر برداری می‌باشد که فرمت اختصاصی نرم‌افزار ایلوستریتور می‌باشد و برای طراحی لوگو و پروژه‌های چاپی مورداستفاده قرار می‌گیرد و یکی دیگر از فرمت‌هایی که تقریباً قابلیت‌های این فرمت را داراست و در محیط ایلوستریتور هم قابل‌ویرایش است فرمت EPS می‌باشد که می‌توانید به‌راحتی فایل‌های طراحی‌شده در ایلوستریتور را با فرمت EPS به محیط          نرم‌افزار فتوشاپ هم وارد کنید. فرمت AI در محیط نرم‌افزار ایلوستریتور قابل‌نمایش می‌باشد.

 

فرمت eps :

EPS فایلی است در قالب وکتور که برای تولید گرافیک با رزولوشن بالا برای چاپ طراحی شده است. تقریبا هر نرم‌افزار طراحی می‌تواند یک EPS تولید کند. این قالب هم بیشتر یک نوع فایل جهانی (خیلی شبیه به PDF) است که می‌تواند برای باز کردن آرت ورک وکتوری در هر ویرایشگر طراحی باز شود. این قالب از جابجایی فایل به طراحانی محافظت می‌کند که هنوز از محصولات ادوبی استفاده نکرده‌اند، اما شاید کاربر

   Corel Draw یا Quark باشند.

 

فرمت cdr :

فرمت CDR یکی دیر از فرمت‌های گرافیکی برداری می‌باشد که به‌عنوان فرمت پیش‌فرض نرم‌افزار کورل می‌باشد. نرم‌افزار کورل نیز همانند ایلوستریتور یک نرم‌افزار برداری یا وکتوری می‌باشد که کاربردهای مشابه هم ، دارند. در نرم‌افزار کورل هم امکان خروجی با فرمت PDF برای نمایش راحت تر خروجی در محیط‌های کامپیوتری وجود دارد. یکی از معایبی که برای این نوع فرمت و نرم‌افزار کورل وارد است ، پروژه‌هایی که       در نسخه‌های بالایی نرم‌افزار طراحی‌شده‌اند ، در نسخه‌های پایین‌تر قابلیت خوانایی آن وجود ندارد. البته نرم‌افزار کورل دراو امکان خروجی پروژه       با فرمت AI را نیز دارد که در محیط ایلوستریتور قابل‌اجرا باشد.

 

 

فرمت مناسب فایل برای تحویل به اشخاص مختلف

فرمتی که باید به مشتریان ، طراحان ، توسعه دهندگان ، چاپخانه تحویل بدهید

 

مشتری : فرمت مناسب برای تحویل به مشتری چون فقط برای نمایش است فرمت های pdf , png , jpg  مناسب است .

طراح : فرمت مناسب برای تحویل دادن به طراح باید فرمتی قابل ویرایش باشد که فرمت های pdf,ai,psd مناسب هستند .

توسعه دهنده : توسعه دهندگان وب، اپلیکیشن و طراحان گرافیک به منظور قرار دادن یک تصویر گرافیکی در پروژه مورد نظر به فرمتهای svg , jpg , png نیاز دارد .

چاپ خانه : فرمت مناسب برای کارهای چاپی که میتوانید برای چاپخانه ارسال کنید pdf , eps است .

 

 

 

نکات مهم درباره فرمت های  گرافیکی :

 

PSD
 لوگو را در فتوشاپ طراحی نکنید، برای طراحی لوگو از نرم افزارهای برداری ماننده ایلستریتور استفاده کنید .

TIFF
مزیت اصلی این فرمت این است که می تواند لایه ها را ذخیره کند. این یک قالب مبتنی بر رستر است و با حجم بسیار بالا که برای وب بسیار بزرگ و نا مناسب است ، و بیشتر برای کارهای چاپی در ابعاد وسیع مناسب است .